آتشکده یزد
◉ درباره: آتشکده یزد محل نگهداری آتش مقدس زرتشتی در شهر یزد و نیایشگاه زرتشتیان ساکن در این شهر است. ساختمان اصلی آتشکده بر ارتفاعی حدود یک متر چهل سانت از زمین و در میان حیاط بزرگی که درختان همیشه سرسبز سرو و کاج آن را پوشانده، قراردارد. نگاره فروهر و سرستونهای سنگی آن زیبایی ویژهای بدان بخشیده و روبروی این بنا حوض آبی قرار دارد. اینکه آتشکدهها کنار آب باشند از خصوصیتهای آتشکدهها بودهاست.
بسیاری از تاریخنگاران معتقدند آتشکده نه به معنای پرستش آتش بلکه بلحاظ خاصیت پاک کنندگی برای زرتشتیان مقدس بوده است. سرستونهای سنگی جلو تالار ساختمان اصلی و سنگهای گلدار پای دیوارها کار هنرمندان اصفهانی است. این هنرمندان سنگها را در اصفهان تراشیده و سپس تا یزد بردهاند. نگار کاشیهای فروهر بر بالای سردر ورودی، کار هنرمندان کاشیکار یزدی است و معماری کل این بنا از معماری آتشکدههای پارسیان تأثیر پذیرفتهاست.
ورود به این نیایشگاه همیشه برای نیایش کنندگان با آدابی همراه بودهاست. از جمله پاکیزگی زنان و مردان. مردان باید برای ورود با کلاه سفید و زنان با روسری سفید و لباس رنگ روشن و بدون کفش وارد شوند. آتش مقدس درون مجمر بزرگی از جنس برنز است و شخصی به نام «هیربد» مسئول روشن نگهداشتن آن است. بازدیدکنندگان این آتشکده میتوانند این آتش همیشه فروزان را از پشت دیوار شیشهای ببینند.
در کتاب زرتشت و زرتشتیان تاریخچه این آتش چنین آمدهاست: «پس از استقرار حکومت ایلخانان در ایران، برخی از زرتشتیان و موبدان گوشه و کنار ایران که پس از حملات اولیه مغولان آواره شده بودند، به دهکدهای کوچک در کُنجِ شمالِغربیِ یزد به نام «تُرکآباد» -که یک آتشکده کهنِ آناهید، هنوز در آنجا سالم و از گزند حوادثِ روزگار مصون مانده بود- کوچیدند و «آتش بهرام» خود را نیز در روستای مجاور که «شریفآباد» نام داشت، در خانهای محقّر و آجری قرار دادند. تُرکآباد و شریفآباد از این زمان به مهمترین مرکز تجمع زرتشتیان تبدیل شد. این آتش مقدس که در زمان ساسانیان و به فرمان موبدِ موبدان «کرتیر» افروخته شده بود و در پرستشگاهی در استخر قرار داشت در گذر تمام این سالها با کوشش زرتشتیان روشن مانده بود، از پیچ و خم روزگار گذشته و اینک در این مکان گمنام قرارگرفت. این آتش بهرام که از اوایل دوران ساسانی بهطور مداوم فروزنده بود، از این زمان در این مکان امن باقیمانده و تا امروز، همچنان به عنوان «مقدسترین آتش زرتشتیان» در «انجمن زرتشتیان یزد» و «آتشکده کرمان» برافروخته است.
⚙ منبع: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی / https://www.visitiran.ir
