مناظر زیبای سنگی ارمنستان
ارمنستان اغلب به عنوان “کشور سنگ” شناخته میشود. سنگها منظره محلی را ایجاد میکنند و سنگها نیز الهام بخش استادان برای خلق شاهکارهای معماری منحصربفرد و باشکوه هستند. ساختمانها کاملاً با طبیعت اطراف سازگار شدهاند، میتوان آن را دربارهٔ صومعه نوراوانک واقع در جنوب غربی ارمنستان در نزدیکی شهرک یغگنادزور مشاهده کرد. این مجموعه صومعه در آغاز قرن سیزدهم تأسیس شد و اکنون در لبه صخرهای در تنگهای پیچ خورده با صخرههای قرمز شیب دار قرار دارد. دو معبد اصلی، کلیساهای Surb Astvatsatsin و Surb Karapet، هر دو بارها در زلزله آسیب دیدند اما در نهایت با شکوه تمام بازسازی شدند.
صومعه تاتف نیز بر روی صخرهای ساخته شد، اما بسیار زودتر – در پایان قرن نهم یا آغاز قرن دهم، در روزهای رو به زوال حکومت اعراب. کلیسای پوگوس و پتروس شاهد احیای پادشاهی ارمنی بود. در داخل دیوارهای آن، مقبره گریگور تاتواتسی نیز وجود دارد: آخرین قدیس مقدس کلیسای حواری ارمنی.
وقتی زمین اجازه ساخت خانهها را نمی دهد، راه دیگری برای ایجاد خانه وجود دارد! به عنوان نمونه میتوان به سکونتگاه غارنشین قدیمی خندزورسک در شهرداری گوریس در جنوب کشور اشاره کرد. در اوایل قرن سیزدهم، یک شبکه کامل از “آپارتمان ها” در داخل صخرهها با تراسهای زیبا و باغهای سرسبز واقع در نزدیکی ظاهر شد. تا اواسط قرن بیستم مردم در اینجا زندگی میکردند اما پس از آن شهر متروک شد و یادگاری از نبوغ و مهارت ساکنان باستانی این منطقه کوهستانی باقی مانده است.
در حالی که روی یک پل غیرعادی ایستادهایم، میتوان از منظری دیگر خندزورسک قدیم را تحسین کرد. این یک نقطه عطف کاملاً جدید است: در سال 2012 توسط یکی از تاجران محلی به یاد والدینش ساخته شد. پل خندزورسک به طول 120 متر دو دامنه تنگه را در ارتفاع 63 متری به هم متصل میکند. اگرچه این سازه شکننده و مطبوع بهنظر میرسد، اما میتواند 700 نفر را در یک زمان اداره کند.
و یکی دیگر از مکانهای جذاب این منطقه، اهرام و ستونهای سنگی است. به نوعی نامی نیاوردند اما در ارمنستان به “مجسمههای سنگی بینام گوریس” معروف هستند. بهنظر میرسد که تپه بالا میآید و سوزنها را آشکار میکند – چنین منظره شگفتانگیزی!
در این بخش از کشور، سایت «ارتش سنگها»، کاراهونگه (که زوراتس کارر نیز نامیده میشود) وجود دارد. به این ترتیب نام این محوطه باستانی در ارتفاع 1779 متری از کلمات ارمنی گرفته شده است. نام دیگر این بنا «سنگهای سخنگو» است. در عصر برنز، یک سکونتگاه در نزدیکی آن وجود داشت، اما دانشمندان هنوز دربارهٔ قدمت و هدف دایره مرموز بحث میکنند.
همچنین در ارمنستان چشمهها و آبشارهای کوهستانی و تمیز زیادی وجود دارد. یکی از آنها جرموک است که در امتداد دامنههای رشته کوه واردنیس قرار دارد. این آبشار با ارتفاع 68 متری، دومین آبشار مرتفع کشور است. این یک اثر طبیعی ملی است و نه تنها به دلیل زیبایی، بلکه به دلیل چشمههایی که آب معدنی باکیفیت تولید میکند.
در همان نزدیکی، آب رودخانه آرپا در امتداد 128 کیلومتر جریان دارد. صومعه نوراوانک در یکی از تنگههای متعدد آن قرار دارد! کل این منطقه فوقالعاده زیبا و به ویژه در منطقه جرموک است. و مشهورترین ثروت آبی کشور دریاچه سوان است.
مساحت آن 1240 کیلومتر مربع در ارتفاع 1900 متری است و توسط رشته کوه احاطه شده است. نقش برجسته ساحلی آن متنوع است: پوشیده از جنگلها و صخرههای سنگی سفید و استپهای کوهستانی و سواحل سنگریزهای وحشی. مهمترین جاذبهی انسانساز، صومعه سواناونک در ساحل شمال غربی است. در سال 874 در یک جزیره کوچک ساخته شد و اکنون در یک شبه جزیره قرار دارد: هنگامی که سطح آب پایین آمد، یک تنگه در اینجا ظاهر شد. این صومعه روزهای سختی را پشت سر گذاشت و چندین بار ویران شد، اما در قرن بیستم، تا حدی بازسازی شد. اکنون این یک صومعه فعال با دو معبد باشکوه است.
چندین گورستان قرون وسطایی در ساحل سوان وجود دارد. این فقط ادای احترام به یاد نیاکان نیست، بلکه مروارید میراث فرهنگی ارمنستان است. سنگهای تدفین «خاچکار» نامیده میشوند: اقلام مقدس مخصوص ارمنستان. نام آنها به معنای «صلیب در سنگ» است.
تمام بناهای تاریخی ارمنستان شبیه هم نیستند. آنها متفاوت هستند اما در عین حال با تعلق به تاریخ این کشور بزرگ متحد شده اند. امیدواریم از سفر عکس هوایی خود به این مکانها لذت برده باشید!
عکس های سرگئی سمنوف ، ماکس ناسکین ، یوری کراوتسوف
