کاخ فاتح پور سیکری، شهر آگرا، هند
امپراتوری مغول پس از ظهور در قرن شانزدهم، بیش از 200 سال در تلاش بود تا خود را در جنوب آسیا نشان دهد. سرزمینهای عظیم موضوع نبردهای بزرگ بود: ابتدا اشغال شد، سپس در مدتی دوباره به دشمنان داده شد. در بین سالهای 1571 و 1585 فاتح پور-سیکری به عنوان شهر اصلی امپراتوری مغول خدمت میکرد. نام آن را میتوان به عنوان “شهر پیروزی” ترجمه کرد. این نامی بود که بنیانگذار آن – سومین پادشاه، از نوادگان چنگیزخان، نوه بزرگ تیمورلنگ – اکبر کبیر داده بود.
با توجه به بیابانهای خود این عنوان را به او دادند: در طول سلطنت او قدرت امپراتوری تقویت شد و قلمرو ایالت گسترده شد. ایجاد پایتخت جدید در سال 1569 آغاز شد. یکی از اهداف شهر جدید نشان دادن پیروزی و عظمت امپراتوری بود، بنابراین اکبر بزرگ مشهورترین استادان را استخدام کرد که موفق به خلق آثار هنری اصیل شدند. .
امروزه فاتح پور سیکری بخشی از ایالت اوتار پرادش است که در شمال هند واقع شده است. این شهر یکی از معدود نمونههای به خوبی حفظ شده از معماری مغول است. ویژگی آن آمیزهای از سبکهای مختلف محلی، ایرانی و هندی است که منجر به ایجاد ساختمانهای بسیار ظریف شده است. توجه ویژهای به تقارن و تعادل بخشهای مختلف خانهها و همچنین پیچیدهترین جزئیات دکوراسیون اختصاص یافت. معروفترین نمونه این سبک تاج محل و قلعه سرخ در دهلی است، اما فاتح پور سیکری کمتر مورد توجه قرارگرفته است.
منطقه مسکونی شهر دولات خان نامیده میشود – “محل اقامت سرنوشت”. این مکانی است که در آن غرفههایی برای مخاطبان دولتی و خصوصی، یک زمین بازی، یک گنج خانه و کاخهای مختلف، از جمله پنچ محل (“بادگیر”) کاملا باورنکردنی قرار دارد. باد از میان طبقات بر روی 176 ستون حکاکی شده با ظرافت میوزد. مساحت هر طبقه بعدی درحال کاهش است. طبقه فوقانی با گنبدی تاج گذاری شده است. حوضچهای مربع شکل به نام Anoop-Talao با جزیرهای کوچک و پلها در نزدیکی آن یافت میشود. همراه با “بادگیر” مکانی برای تفریح و اوقات فراغت امپراطور و خانوادهاش بود.
نه چندان دور از کاخ غرفه دیگری قرار دارد. در نظر گرفته میشود که این مدرسه یکی از اولین مدارس زنانه در هند بوده است که زنان درباری میتوانستند در آن دستور زبان و ریاضیات را مطالعه کنند.
همه همسران اکبر بزرگ قرار بود عمارت شخصی خود را داشته باشند، هر کدام شاهکار هستند. ساختمانها با تزئینات نفیس، ستونهای زیبا، نقاشیهای دیواری، بالکنها و گنبدها تزئین شده بودند. کاخ مادر امپراتور با طلا تزئین شده بود.
یکی دیگر از بخشهای شهر برای انجام امور مذهبی، مساجد و مقبرهها بود. ورودی اختصاصی مخصوص اکبر کبیر ایجاد شد که نام آن بادشاهی دروزا – “دروازه پادیشاه” است. با انارهای سبک تزئین شده است، بالای هر طاق با جوانههای نیلوفر آبی تاج گذاری شده است. ورودی دیگر به مجموعه مقدس از طریق دروازه 54 متری که با گنبدهای فراوان تزئین شده است، در دسترس است. آن را “دروازه بزرگ” Buland-Darwaza مینامند.
همه اینها تنها بخش کوچکی از چیزی است که میتوانید در فاتح پور سیکری تحسین کنید. کل ارگ مملو از بناهای تاریخی برجسته است که تا به امروز دست نخورده باقی مانده است زیرا کسی از آنها استفاده نکرده است. واقعیت این است که این شهر تنها برای 16 سال مسکونی بوده است: در سال 1585 به دلیل کمبود آب متروکه شد. مخالفان اکبر بزرگ تصور میکردند که خدایان امپراطور را به خاطر جاه طلبی و لجاجت مجازات میکنند. در هر صورت، شهر «بی آبی» هم توسط اشراف و هم از سوی مردم عادی رها شد.
باد استاد واقعی پایتخت شد. قلمرو شهر متروکه پر از خار و لیانا بود. خانهای برای پلنگ ها، جگوارها، گریفونها و مارها بود. مردم تمایل داشتند از این مکان اجتناب کنند. اما در اواخر قرن نوزدهم مرمتگران وارد شهر شدند و شروع به کار کردند. اما کار زیادی لازم نبود: شهر تقریباً در زیر پوشش گیاهی انبوه دست نخورده باقی مانده است.
در سال 1986 فهتپور-سیکری توسط یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شد. از آن زمان این شهر گردشگران زیادی را به خود جذب کرده است. اگر فرصتی برای سفر به آنجا ندارید، میتوانید از پیادهروی مجازی در اطراف این مکان لذت ببرید و شاهکارهای معماری مغول را که میتوانید در شکل اولیه آن مشاهده کنید، تحسین کنید.
عکس های استاس سدوف و دیمیتری مویزینکو
موارد مشابه:
